تاثیر عقب و جلو کشیدن ساعت بر سلامت
رویداد۲۴ طرح صرفهجويي در نور روز که با اصطلاح (Daylight Saving Time) در اغلب کشورهاي جهان اجرا ميشود در ايران هم ابتداي فصل بهار و همچنين اول مهر بهترتيب يکساعت جلو و عقب کشيده ميشود. تغييرات ناشي از تغيير ساعت تاثيراتي بر زندگي مان ميگذارد که برخي ملموس است و برخي بدون آنکه توجه مان را جلب کند در اتفاقات روزمره ريشه ميدواند. با توجه به اين که ساعت رسمي کشور در ساعت 24 سه شنبه 30 شهريور يک ساعت به عقب کشيده ميشود، در ادامه به بررسي برخي عوارض اين تغيير پرداختهايم:
ريشه تاريخي ماجرا
در واقع اولين کسي که تغيير ساعت رسمي کشور را پيشنهاد داد، جورج هادسون از زلاندنو در سال ۱۸۹۵ بود. او که حشرهشناس بود ميخواست در روزهاي کاري بتواند زمان بيشتري از نور روز استفاده و حشرات را جمع آوري کند.
۱۰ سال بعد، ويليام ويلت، ساختمانساز، همين ايده تغيير ساعت را پيشنهاد داد و معتقد بود اگر ساعتها در تابستان به عقب کشيده شود، در هزينههاي روشنايي بريتانياييها صرفهجويي ميشود و براي سرگرميهايي که به نور روز نياز است، وقت بيشتري خواهند داشت. اين پيشنهاد تا جنگ جهاني اول عملي نشد. هنگام جنگ، امپراتوري آلمان و متحدانش براي صرفهجويي در مصرف سوخت، ساعت رسمي کشور را تغيير دادند. پس از جنگ، بيشتر کشورها ساعت رسمي کشور را تغيير ندادند اما آمريکا هنگام جنگ جهاني دوم دوباره اين تغيير را انجام داد.
تاثير منفي تغيير ساعت روي سلامت بدن
اختلال در خواب
ساعت بيولوژيکي بدن با تغيير ساعت دچار اختلال مي شود و تا زماني که خود را با شرايط جديد زماني وفق دهد، با مشکلاتي از جمله به همريختگي الگوي خواب، مواجه ميشود. همچنين نخوابيدن به موقع در شب احساس خستگي و خوابآلودگي در روز بعد را تشديد ميکند. بررسيها نشان ميدهد يک روز تا سه هفته طول ميکشد تا بدن با شرايط جديد سازگار شود که البته در برخي افراد اين سازگاري کامل رخ نميدهد.
افسردگي
برگشت ساعتها به زمان استاندارد در فصل پاييز باعث کاهش يک ساعت از نور روز در بعدازظهر ميشود که اين تغيير ناگهاني ميتواند منجر به بيماري رواني از جمله اختلال دوقطبي و اختلال عاطفي فصلي (SAD) شود. برخي از افراد نميتوانند تغيير زماني به وجود آمده در روند زندگيشان را تحمل کنند و اين تغيير حتي تا يک هفته، روي حال روحي و رضايتشان از زندگي اثر منفي ميگذارد. برخي از بررسيها در استراليا نشان داده است که آمار خودکشي در چند هفته ابتدايي تغيير ساعت بالا ميرود.
حملات قلبي
بررسيها نشان داده است که حملات قلبي در سوئد در هفته اول تغيير ساعت رسمي حدود ۵ درصد بيشتر از زمانهاي ديگر ميشود. در يک بررسي ديگر در دانشگاه آلاباما مشخص شد، تنها در دو روز اول تغيير ساعت، ۱۰ درصد به خطر سکتههاي قلبي اضافه ميشود که اين مقدار افزايش در پاييز کم مي شود و به حالت قبل برميگردد.
سطح فعاليت
برخي از موافقان تغيير ساعت رسمي ميگويند، وقتي به طول روز اضافه ميشود ما فعالتر و سرزندهتر مي شويم اما بررسيها خلاف اين عقيده را اثبات کردهاند. سال ۲۰۱۴، محققان به بررسي سطح فعاليت کودکان در ۹ کشور جهان پرداختند و دريافتند افزايش در مقدار فعاليت آن ها فقط ۲ دقيقه است و البته چنين افزايشي در کودکان آمريکايي ديده نشد.
کاهش رضايت و استفاده بيشتر از کلمه «خسته»!
هم در انگليس و هم در آلمان، مطالعات نشان داده است که ميزان رضايت از زندگي در هفته اول پس از تغيير ساعت کاهش مييابد. در ضمن، يک مطالعه تجزيه تحليلي در فيسبوک به «احساساتي» که مردم به اشتراک ميگذاشتند توجه کرد. در اين مطالعه مشخص شد در روز دوشنبه پس از شروع طرح تغيير ساعت، استفاده از کلمه «خسته» 25 درصد افزايش داشت. افزايش مشابهي هم براي کلمات «خوابآلود» و "کسل" مشاهده شد.
افزايش احتمال سقط جنين در زنان تحت لقاح آزمايشگاهي
از ديگر مضرات تغيير ساعات در اوايل فصل بهار و پاييز ميتوان به افزايش سقط جنين اشاره کرد. بر اساس يک مطالعه، زنان تحت لقاح آزمايشگاهي در معرض خطر ابتلا به سقط جنين در هفتههاي بعد از تغيير ساعات طرح صرفهجويي نور قرار دارند. محققان دريافتند که اختلال در ساعت بدن به طور بالقوه بر باروري تأثير ميگذارد.
افزايش احتمال اشتباه در تزريق انسولين
به نظر ميرسد در اين عصر با وجود تلفنهاي هوشمند و دستگاههاي متصل که تغييرات ساعت در بهار و پاييز را در نظر ميگيرند مانند گذشته مشکلي وجود نداشته باشد، اما اين لزوماً درست نيست. در مقالهاي در سال 2014 در مجله علم و فناوري ديابت، نشان داده شد که بيشتر پمپهاي تزريق انسولين به بدن ، GPS ندارند و فاقد مکانيسم تغيير زمان داخلي هستند؛ يعني بايد به صورت دستي تنظيم شوند و اين تغيير ساعات ممکن است براي برخي از ديابتيها مشکل ايجاد کند.