وعده عرضه خودرو در بورس و چند ابهام
رویداد۲۴ زمزمه عرضه خودرو در بورس در قالب طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو از سوی مجلس نشینان از اوایل پاییز سال گذشته به گوش رسید. طرحی که گفته شده بود به زودی به اجرا خواهد رسید و محور اصلی آن، عرضه خودرو در بورس کالای ایران به منظور شفافیت بالای معاملات این بورس و تحقق اهداف برای تبدیل خودرو به یک کالای مصرفی اعلام شده بود.
در این راستا اواخر ابان سال گذشته نیز کلیات طرح ساماندهی عرضه خودرو در بورس توسط مجلس تصویب و اعلام شد که بر اساس این طرح هر شخص می‌تواند هر سه سال یک بار با یک کد ملی، یک خودرو در بورس کالا خریداری و قبل از پایان سه سال مقرر نمی‌تواند اقدام به فروش خودرو کند.
همچنین در ۲۹ فروردین ماه سال جاری حجت الله فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس از مصوبه این کمیسیون برای عرضه خودرو در بورس کالا جهت متعادل سازی عرضه و تقاضا خبر داده و گفته بود که براساس پیشنهاد کمیسیون مقرر شد در شرایطی که بازار خودرو با عدم تعادل مواجه و تقاضا برای انواع خودرو بنا به تشخیص شورای رقابت بیشتر از عرضه آن‌ها باشد، خودروسازان باید خودرو‌های تعیین شده توسط شورای رقابت را فقط از طریق بورس کالا عرضه کند.
قیمت پایه عرضه خودرو در بورس در این پیشنهاد توسط شورای رقابت تعیین میشود؛ شورای رقابت مکلف است قیمت مبنا مورد استفاده در قیمت گذاری نهایی خودرو‌های مشمول این ماده را مستقیما بر مبنای محاسبه قیمت تمام شده در همان سال، با لحاظ هزینه‌های تحقیق و توسعه، هزینه‌های مالی موضوع تبصره ۲ ماده (۹ مکرر) و هزینه‌های مالی تولید با تایید حسابرس رسمی در قیمت تمام شده اعمال و تصویب کند.
خودرو‌های گروه بهمن در راه بورس
در واقع درحالی که فیروزی اعلام کرده بود که خودروسازان باید خودرو‌های تعیین شده توسط شورای رقابت را فقط از طریق بورس کالا عرضه کند، اخیرا سید جواد جهرمی، معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران در گفت و گویی که با صدا و سیما داشته اعلام کرده است که پای خودرو‌هایی به بورس کالا باز میشود که توسط شورای رقابت قیمت گذاری نمی‌شوند.
جهرمی با بیان اینکه خودرو‌ها به دو گروه تقسیم میشوند، توضیح داد: گروه نخست خودرو‌های مشمول قیمت گذاری توسط شورای رقابت و تحت نظارت سایر دستگاه‌ها هستند. سران قوا و دولت درمورد قیمت گذاری این خودرو‌ها مصوبه‌ای دارند که در روز‌های آینده توسط وزیر صمت اعلام میشود.
وی ادامه داد: گروه دیگر خودرو‌هایی هستند که توسط خودروساز‌های داخلی تولید و عرضه میشوند. مانند خودرو‌های گروه بهمن یا بخشی از خودرو‌های ایران خودرو که مشمول طرح قیمت گذاری نمی‌شوند. در این راستا مذاکراتی صورت گرفته که برای عرضه این گروه از خودرو‌ها در بورس کالا اقدام شود.
معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران با تاکید بر اینکه تقاضا برای بخشی از محصولات گروه بهمن که در ماه‌های گذشته به بازار عرضه شد زیاد بود، اظهار کرد: با توجه به اختلاف قیمتی که بین کارخانه و بازار ازاد این گروه از محصولات وجود دارد، رانتی در بازار این محصولات وجود داشت که طبیعتا با عرضه در بورس این اختلاف قیمت نصیب کارخانه میشود.
جهرمی افزود: با توجه به اینکه این خودرو‌ها مشمول قیمت گذاری دولتی نیستند و قواعدی که در وزارت صمت برای سایر خودرو‌ها وجود دارد، به این خودرو‌ها تسری پیدا نمی‌کند، مانعی برای عرضه آن‌ها در بورس کالا وجود ندارد. اقداماتی با گروه بهمن صورت گرفته و بعد از اینکه این شرکت مدارک و مستندات را به بورس کالا ارائه کند و پذیرش کالا در بورس انجام شد، عرضه کالا صورت خواهد گرفت.
به گفته وی بورس کالا در انتظار دریافت مدارک در مورد خودرو‌های فیدلیتی از گروه بهمن است تا عرضه خودرو را آغاز کند.
صحبت‌های مذکور در حالی از سوی جهرمی مطرح شده است که نه تنها صحبت‌های جهرمی با فیروزی در مورد اینکه کدام خودرو‌ها در بورس کالا عرضه میشوند تناقض وجود دارد، بلکه هنوز نه زمان دقیق عرضه، نه ساز و کار آن و نه شرایط افرادی که می‌توانند از این طریق خودرو بخرند از سوی مجلس مشخص نشده است. در واقع گفته میشود طرح مجلس اصلاحاتی داشته و پس از آن که در صحن علنی به تصویب رسید، بورس کالا به عنوان مجری طرح آن را اجرا می‌کند.
