آشنایی با شهرک‌های صنعتی

رویداد۲۴ در سال های اخیر تعداد شهرک های صنعتی رو به افزایش است و در هر استانی حداقل چند شهرک صنعتی وجود دارد. در این مقاله تصمیم گرفتیم که با شهرک های صنعتی، اهداف تشکیل، مزایا و انواع این شهرک ها همچنین با نحوه واگذاری زمین های صنعتی در شهرک صنعتی بیشتر آشنا شویم.

شهرک صنعتی (Industrial park) چیست؟

شهرک صنعتی (Industrial park) به مجموعه ای از واحدهای صنعتی که در یک محدوده خاص احداث و شروع به فعالیت کرده اند، گفته می شود. وظایف شهرک های صنعتی به طور عمده تولید و فروش محصولات و همچنین توسعه وضعیت اقتصادی کشور است. معمولا در بعضی از شهرک های صنعتی، تعداد بسیار بالایی واحدهای غیر فعال یا نیمه تعطیل وجود دارد که در صورت فعال شدن باعث اشتغال زایی و جذب نیروهای انسانی بیشتر می شود با این حال افراد بسیاری در واحدهای صنعتی مشغول به کار هستند.

هدف از ایجاد شهرک صنعتی

شهرک های صنعتی معمولا در فاصله 20 کیلومتری از شهرها وجود دارند. به طور عمده این شهرک ها باید در مکان هایی تاسیس شوند که آلودگی ها و بخارات حاصل از تولیدات آنها، وارد شهر نشود. در حومه اغلب شهرهای بزرگ و کوچک شهرک های صنعتی به وجود آمده اند که می توان به شهرک های صنعتی تهران، کرج، قزوین و ... اشاره کرد.

هدف اصلی از تاسیس شهرک های صنعتی این است که صنایع و کارخانه ها به خارج شهر منتقل شده تا تاثیرات مخربی که این صنایع بر ساکنین شهرها دارند، کاهش یابد. به عنوان مثال، مواد زائد و آلاینده های حاصل از کارخانه ها تاثیرات بسیار مخربی بر محیط زیست و هوای شهرها دارند. از طرفی خروج شهرک های صنعتی از مناطق شهری، باعث شده تا امکان حمل و نقل و جابجایی کارکنان سخت تر باشد و همین امر موجب شده است تا بسیاری از کارکنان این شهرک ها به علت گیر کردن در پشت ترافیک، به موقع سرکار خود حاضر نشوند.

مزایای استقرار صنایع در شهرک های صنعتی

بهترین مکان برای رشد واحدهای صنعتی و کارگاه های تولیدی در کشور، شهرک های صنعتی می باشند. واحدهایی که در این شهرک ها مشغول به کار می شوند، نیازی به اخذ مجوزهای جداگانه از ادارات و سازمان های مختلف همچون محیط زیست، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و ... ندارند و از قانون شهرداری ها نیز مستثنی هستند. از جمله مزایای دیگر استقرار صنایع در شهرک های صنعتی عبارتند از:

• امکان خرید یا اجاره کارگاه های کوچک آماده و پیش ساخته
• دسترسی آسان به امکاناتی همچون آب، برق، گاز و ...
• پرداخت نقد و اقساط هزینه های حق بهره برداری از تاسیسات
• برخورداری از برخی معافیت های مالیاتی
• کاهش هزینه های سرمایه گذاری به دلیل استفاده از خدمات مشترک
• ارائه خدمات رایگان در زمینه صدور مجوزهای ساخت و ساز و پایان کار واحدهای صنعتی
• فراهم شدن بستری مناسب برای ایجاد شبکه های مرتبط با یک صنعت

انواع شهرک های صنعتی

شهرک صنعتی تحقیقاتی

شهرک های صنعتی تحقیقاتی معمولا در کنار دانشگاه ها ایجاد می شوند. در این شهرک ها به فعالیت های تحقیقی و توسعه صنعتی و همینطور برنامه های تحقیقاتی صنعت های مختلف پرداخته می شود و واحدهای صنعتی و تولیدی اجازه فعالیت در این شهرک ها را ندارند.

شهرک صنعتی پرورشگاهی

در این شهرک ها بخش های تازه تاسیس شروع به فعالیت می کنند و محیطی را برای پایدار ماندن این صنایع تازه تاسیس در مراحل اولیه رشد آنها مهیا می کنند تا در مراحل رشد نیازمندی های فضایی خود را به دست آورند.

شهرک صنعتی تک رشته ای

در شهرک های صنعتی تک رشته ای صنایع فقط در یک زمینه مشغول به کار هستند مانند شهرک صنعتی چرمشهر که صنایع موجود در آن فقط در زمینه چرم مشغول به فعالیت هستند. این شهرک ها امتیازاتی مانند همکاری در زمینه فنی و آموزش حرفه ای، تهیه و خرید گروهی و دسته جمعی مواد خام و اولیه مورد نیاز صنعت های مستقر در شهرک ها را دارند.

شهرک صنعتی عملکردی (زنجیره ای)

فعالیت صنایع موجود در شهرک صنعتی عملکردی یا زنجیره ای با یک صنعت خاص ارتباط دارد به طوری که هر کدام از واحدهای تولیدی کوچک، وظیفه ها و کارکردهای خاص و قسمتی از آن صنعت خاص را بر طبق تقسیم کار بین آن ها انجام می دهند.

شهرک صنعتی ترکیبی (چند منظوره)

شهرک هایی با صنعت های متنوع و فعالیت های مختلف که از لحاظ عملکرد ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند. شهرک های صنعتی ترکیبی شایع ترین نوع شهرک ها به حساب می آیند.

تخصیص زمین صنعتی در شهرک های صنعتی

1. مراجعه به شرکت شهرک های صنعتی استان و دریافت اطلاعات مربوط به شهرک های صنعتی استان در رابطه با زمین صنعتی از واحد برنامه ریزی و امور تولیدی
2. ارائه جواز تاسیس صادره از وزارت صنایع و معادن و یا یکی از سازمان های ذیربط و همچنین ارائه کپی شناسنامه و کپی کارت پایان خدمت برای اشخاص حقیقی و برای اشخاص حقوقی، کپی اساسنامه شرکت، آگهی تاسیس شرکت، آگهی ثبت شرکت و کپی شناسنامه اعضای هئیت مدیره شرکت
3. تکمیل فرم درخواست زمین توسط متقاضی
4. بررسی استقرار و مسائل زیست محیطی
5. انتخاب شهرک صنعتی و انتخاب قطعه
6. انعقاد قرارداد حق انتفاع از تاسیسات
7. تحویل زمین به مجری طرح یا نماینده ایشان
8. ارائه نقشه های ساختمانی توسط مجری طرح به شرکت شهرک های صنعتی استان
9. دریافت پروانه ساختمان از شرکت شهرک های صنعتی استان
10. شروع عملیات اجرائی ساخت و ساز واحد صنعتی
11. دریافت پایان کاراز شرکت شهرک های صنعتی استان