پیش‌بینی بورس ایران در سال ۱۴۰۲

رویداد۲۴ مریم وحیدیان: تحلیل بازار سرمایه با نگاهی به حوادث و پالس‌های مثبت و منفی در سال ۱۴۰۱ می‌تواند چشم‌انداز دقیقی از روند آتی آن به دست دهد. وقایع و اتفاقات در کشور از نوسان‌های نرخ دلار گرفته تا خبر مهم از سر گیری روابط با عربستان، تنش‌های سیاسی با محوریت برجام و شکل‌گیری اعتراضات مردمی بر بازار سهام تاثیرات مهمی داشت.

دولت در سالی که گذشت از طریق یک مصوبه ۱۰ بندی تلاش کرد تا سیر نزولی بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار دهد؛ اگرچه چندان در ماموریت خود موفق نبود. در ادامه در گفتگو با یک کارشناس بازار سرمایه می‌کوشیم تا وقایع مهم بازار را از نظر بگذرانیم.

محمد غفوری کارشناس بازار سرمایه ضمن تحلیل روند بورس در سال ۱۴۰۱ و با اشاره به چشم‌انداز مثبت آن در آغاز سال اظهار داشت: در ابتدای سال گذشته شاخص کل بازار در محدوده یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد و شاخص هم‌وزن در محدوده ۳۰ هزار واحد قرار داشت؛ ارزش معاملات سه هزار میلیارد تومان بود و مساله امضای برجام باعث ایجاد چشم‌اندازمثبت در سهام‌های ریالی شد. مهم‌ترین پارامتر‌هایی که یک سرمایه‌گذارِ بازار‌های مالی، باید به آن توجه داشته باشد، سه مولفه «قیمت‌های جهانی»، «نرخ دلار» و «سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی» است.

او با بیان اینکه در آغاز سال تصور می‌شد بازار بورس می‌تواند بازدهی جذاب‌تری داشته باشد، گفت: در آن زمان وضعیت سیاسی کشور در یک قدمی برجام و توافق هسته‌ای قرار داشت و این امر امید‌ها را افزایش می‌داد. با اینحال در نهایت برجام به نتیجه نرسید و این چشم‌انداز برای بازار سرمایه از دست رفت.

چرا صنایع پالایشی لیدر بورس شد؟

غفوری با اشاره به تاثیر قیمت‌های جهانی بر بورس تصریح کرد: در سال ۱۴۰۱ تنش‌های سیاسی بین اوکراین و روسیه موجب شده بود که قیمت جهانی نفت به صورت افسارگسیخته افزایش یابد و همین امر سبب شد شاهد لیدری صنایع پالایشی در بازار سرمایه باشیم. در واقع رشد بازار سرمایه از صنایع پالایشی آغاز شد. نفت برنت در محدوده ۱۱۰ دلار معامله می‌شد و در حال رشد بود.

او ادامه داد: مس جهانی به عنوان یک کامودیتی تاثیرگذار در بازار سرمایه در محدوده سقف تاریخی‌اش در حال معامله بود. در واقع قیمت‌های جهانی کامودیتی در حال ثبت سقف‌های جدیدی بودند و بازار سرمایه از نظر وضعیت قیمت‌های جهانی وضعیت خوبی داشت.

وضعیت سهام خودرویی

غفوری با اشاره به وضعیت سهام خودرویی در سال ۱۴۰۱ گفت: در حوزه خودروسازی نیز در ابتدا خبری مبنی بر واگذاری ۱۵ درصد از سهام سایپا و ۵ درصد از سهام ایران‌خودرو به گوش رسید که این سهم‌ها را جذاب‌تر می‌کرد. ضمناً اخباری مبنی بر احتمال حذف قیمت‌گذاری دستوری از بازار خودرو در حال انتشار بود. همه این مسائل محرک بازار بودند و پالس‌های مثبتی به بورس می‌دادند. ضمناً حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی از برخی صنایع توانست به این دست اخبار دامن بزند و بر رشد بازار سرمایه تاثیرگذار باشد.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه در اردیبهشت سال ۱۴۰۱  ترند خوبی را در بازار بورس تجربه کردیم، بیان کرد: از اواخر اردیبهشت ماه بازار بورس متاثر از کمرنگ شدن امید‌ها به برجام رو به نزول رفت و به علت ریسک‌گریزی آن خیلی زود به اخبار ناامیدکننده واکنش نشان داد. این روند نزولی در بازار سرمایه چیزی حدود ۵ ماه به طول انجامید و همین امر فضای بدی را در بورس ایجاد کرد. از اوایل مهر ماه نیز فضای سیاسی کشور متشنج شد و همین امر موجب شد که ریسک‌گریزی بیشتری را در شاهد باشیم.

غفوری با تاکید بر اینکه در نیمه دوم سال شاهد یک دوره رشد در بازار سرمایه بودیم، گفت: رشد بعدی از نیمه دوم آبان ماه آغاز شد. وقتی که دلار و بازار‌های موازی دیگر از جمله بازار‌های کالایی از اواخر شهریور ماه شروع به رشد کردند، بازار بورس نیز از آن تاثیر گرفت. دلار به سرمایه امنی تبدیل شد و سرمایه‌گذاران عمدتاً به بازار‌های طلا، دلار و خودرو روی آوردند. این مساله رغبت به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را کمی کمرنگ‌تر کرد. وقتی دلار و دیگر بازار‌های موازی رشد را تجربه می‌کنند، این پالس مثبت با تاخیر زمانی به بازار سرمایه هم سرایت می‌کند. چراکه نزدیک به ۷۰ درصد بازار سرمایه در کشور ما به نرخ دلار و روند آن بستگی دارد.

او با اشاره به تاثیر نرخ دلار بر بزاار سهام اظهار داشت: دلار از سال گذشته حدود ۲۵ هزار تومان معامله می‌شد که در پایان سال حدوداً به ۴۳ هزار تومان رسید و یک رشد ۷۰ درصدی را تجربه کرد. همین امر موجب شده بورس نیز روند صعودی را طی کند و این رشد تقریبا ۳۶ درصد بوده است. شاخص هم‌وزن نیز که سهام متوسط بازار را نشان می‌دهد، در یک سال اخیر رشد ۶۱ درصدی را در کارنامه خود ثبت کرده است.

چشم انداز بازار سهام در سال ۱۴۰۲

این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه دلار بازدهی بیشتری نسبت به بازار سرمایه ثبت کرده، گفت: البته چشم‌انداز سال ۱۴۰۲ اینگونه نخواهد بود و اگر در کشور شاهد کاهش تنش‌های سیاسی باشیم، با تثبیت نرخ دلار در این محدوده‌ها بازار سرمایه نسبت به بازار‌های موازی وضعیت بهتری خواهد داشت.

او با اشاره به اینکه سهم‌ها به سه مدل تحلیل می‌شوند، افزود: این سه مدل شامل تولید-فروش، دارایی محوری و قیمت پایین است. شرکت‌های دلاری محور در شرایط رشد دلار از لحاظ تولید و فروش وضعیت صعودی دارند. اگر قیمت میانگین دلار موثر بازار سرمایه را حدود ۲۷ هزار تومان در سال ۱۴۰۱ در نظر بگیریم و اگر چشم‌انداز قیمت دلار موثرامسال حدود ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان باشد، شاهد ۴۰ درصد رشد قیمت در بازار سرمایه خواهیم بود. این مساله می‌تواند محرک خوبی باشد. چراکه در بازار سرمایه اصولاً سرمایه‌گذاران آینده بازار را خریداری می‌کنند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: شرکت‌ها در سال گذشته از لحاظ تولید-فروش شرایط خوبی را تجربه کردند. خیلی از سهم‌ها به صورت مقداری رشد خوبی داشتند و خیلی از صنایع با وجود تحریم و نداشتن تکنولوژی جدید، قیمت و نرخ صعودی را تجربه کردند. صنایع سیمان، فولاد و پتروشیمی‌ها که از قیمت‌گذاری دستوری خارج هستند، در بورس کالا محصولاتشان را به قیمت روز فروختند و این مساله باعث رشد صنایع شد. این چشم‌انداز می‌تواند چشم‌نداز خوبی برای بازار سرمایه ایجاد کند. البته در صورتی‌که سیاستگذار نیز حمایت کند تا نقدینگی به بازار سرمایه نیز هدایت شود.

غفوری با اشاره به نقش سیاست‌های دولت به ویژه مصوبه ده بندی آن درباره بازار سرمایه تاکید کرد: آبان ماه بود که دولت یک مصوبه ده بندی برای بازار سرمایه تصویب کرد. در آن زمان بازار سرمایه در کف تاریخی خود قرار داشت. این مصوبه برای بازار بورس پالس مثبتی بود، اما دلیل بر این نمی‌شد که حمایت خوبی هم باشد. خیلی از قیمت‌ها در کف تاریخی خود قرار داشتند. اوراق اختیار فروش تبعی به عنوان یکی از ابزار‌های مشتقه بازار سرمایه برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری باعث شد که خیلی از سهم‌ها نسبت به کف خود بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد بالاتر بیایند. آن زمان یک پالس مثبت ایجاد شد، اما عملاً نتوانست بازار را تکان دهد.

او با اشاره به سیاست دولت در بالا بردن نرخ سود بین بانکی در راستای کنترل تورم بیان کرد: نرخ سود بین بانکی که یکی از مولفه‌های موثر بر بازار سرمایه است، فضای انقباضی را در بازار سرمایه ایجاد می‌کرد. نرخ سود بین بانکی و سر رسید اوراق صعودی بودند و نرخ بهره نیز بالا آورده شد و این مسائل توانستند از جذابیت بازار سرمایه کم کنند.

مشکلات صنایع انرژی چالش بزرگ بورس ایران

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به مشکلات صنایع در حوزه انرژی بیان کرد: ایران با وجود دارا بودن منابع طبیعی زیاد، بحران برق در فصل تابستان و بحران گاز در فصل تابستان را تجربه می‌کند و این مساله زنگ خطری برای اقتصاد کشور است. وقتی که تولید ناخالص داخلی کشور کاهش می‌یابد به این معنا است که اقتصاد در حال کوچک شدن است و باید آن را به عنوان چالش برای سرمایه‌گذاران بازار سرمایه در نظر داشته باشیم.