آیا ایران می‎تواند دبی بعدی باشد؛ یک ابرقدرت هوانوردی؟

رویداد24- در شرایطی که ایران با تحریم های بین المللی روبرو بود، یک دولت عرب از این فرصت استفاده کرده و آنچه می توانست مال ایران باشد را از آن خود کرد: تقاطع هوانوردی بین المللی.

به گزارش گروه بین الملل رویداد24 به نقل از دیلی بیست، «به فرودگاه بین المللی تهران خوش آمدید.» این جمله بسیار غیرمحتمل به نظر می رسد؟ از دو جهت بله: یک استقبال گرم و یک مقصد منطقی. به هر حال فرودگاه بین المللی قدیمی تهران تمام شهرت خود را در فیلم آرگو از دست داد و بیشتر به عنوان محلی برای فرار به تصویر کشیده شد.

اما کسی چه می داند؟ تا به امروز اتفاقات بعیدی به وقوع پیوسته اند. برای مثال اگر 10 سال پیش به شما گفته می شد که به زودی یک فرودگاه در صحرای، شلوغ ترین فرودگاه جهان به دلیل رفت و آمدهای بین المللی خواهد بود، بی شک گمان می کردید که گوینده دیوانه است.

با این حال واقعیت شگفت انگیز این است که کل جغرافیای مسیرهای هوایی بین المللی به سوی یک انقلاب ویران کننده در حرکت است- و خاورمیانه ویران کننده اصلی است.

ایران به دلیل تحریم های بین المللی، نزدیک به چهار دهه از این انقلاب دور بوده است. و حال سوال این است: آیا برای ورود موثر به این بازی دیر نشده است؟

قطعا افرادی که در هواپیمایی دولتی ایران- ایران ایر- کار می کنند شاهد یادداشت خوشامد برای بازگشت به عرصه جهانی خواهند بود که با جمله «زمانی که شما نبودید...» شروع می شود، درست مانند کسی که 35 سال در مریخ بوده و حال در بازگشت به زمین یادداشت خوشامدی دریافت می کند.

پیش از انقلاب تهران همواره محل مطلوب تلاقی مسیرهای هوایی مرتبط به اروپا، خاورمیانه و آسیا بود. در دوره پساجنگ جهانی اول، شهرهای مورد علاقه برای سفر در نقشه های خطوط هوایی سراسری آمریکا  شامل لندن، فرانکفورت، رم، استانبول، تهران، دهلی، بانکوک، هنگ کنگ و توکیو می شد.

شبکه مسیرهای بین المللی توسط خطوط هوایی سراسری آمریکا تهیه شد و بعد تمام حامل های بین المللی برای چند دهه از آن تبعیت کردند.

هواپیمایی امارات اما طی چند دهه گذشته به خوبی از غیبت حمل و نقل هوایی ایران در عرصه بین الملل بهره برده است. آنچه باعث می شود تحلیل گران این احتمال را مطرح کنند که در صورت حضور ایران در عرصه هواپیمایی بین المللی تهران می توانست جایگزین دبی شود، بحث جغرافیایی است. تهران از نظر جغرافیایی به اندازه دبی در منطقه خوبی قرار گرفته و شاید حتی در منطقه ای به مراتب بهتر هم باشد چراکه نسبت به دبی شمالی تر و نزدیکتر به کریدور سنتی میان اروپا و آسیا است. ضمن اینکه تهران پتانسیل های بیشتری نسبت به یک توقف گاه در میانه بیابان دارد و دروازه ورود به کشوری است که دارای نفیس ترین اماکن باستانی جهان است.

امارات طی سال جاری طولانی ترین پرواز جهان، هشت هزار و 600 مایل از دبی به پاناماسیتی (پایتخت و همچنین بزرگترین شهر کشور پاناما) را ارائه خواهد کرد. فرودگاه دبی و خطوط هوایی آن محل درآمد خوبی برای این امیرنشین بوده و سالانه نزدیک به 27 میلیارد دلار، معادل 27 درصد تولید ناخالص داخلی درآمد دارد.

با نگاهی به همین نکات است که این سوال مطرح می شود که اگر ایران تحت تحریم های بین المللی قرار نمی گرفت، می توانست جایگزینی برای دبی در مسیرهای هوایی شود؟

امروز اولویت مهم و اصلی ایران جایگزین کردن هواپیماهای فرسوده با نوع جدید آنها است. ایران دارای ناوگانی از هواپیماهای ایرباس و بوئینگ است که حدود 20 تا 35 سال قدمت دارند.

در روزی که تحریم های بین المللی علیه ایران لغو شد، ایران ایر اعلام کرد 114 هواپیمای جدید از ایرباس خواهد خرید و انتظار می رود که شرکت بوئینگ نیز سفارش مشابه یا بزرگتری از ایران دریافت کند.

ایران ایر در ورای مرزها این فرصت را دارد که وارد یک بازار بزرگ مهاجرین در کالیفرنیا، کانادا و اروپا شود. این مقاصد می تواند همان تراکم لازم برای پیروی از الگوی امارات را فراهم کند.

محمدرضا پهلوی هواپیمایی را جزو سرگرمی های خود می دانست. او از شرکت بوئینگ خواست که نوع کوچک تر و سریعتر بوئینگ 747 را برای پرواز به مصافت های طولانی که 747 استاندار قادر نبود طی کند، بسازد و بوئینگ مجبور شد بوئینگ 747SP را تولید کند. تنها 45 فروند از این هواپیما تولید شد و برای مدت کوتاهی از سوی دیگر هواپیمایی ها مانند ایرویز آفریقای جنوبی استفاده می شد. ایران ایر تنها هواپیمایی در سطح جهان است که هنوز از این هواپیما استفاده می کند.

بسیار هیجان انگیز است که ایران ایر به عنوان یک هواپیمایی بین المللی رقابت پذیر به عرصه جهانی بازگردد. عرصه هوانوردی می تواند نمایش جدیدی برای رقابت کهنه میان فرهنگ ایرانی و عربی باشد.