دوحه، ایستگاه حساس رایزنی‌های تهران ؛ نشانه‌ای از کانال‌های باز ارتباطی با جهان؟

رویداد۲۴| سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به دوحه سفر کرده، با شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر دولت قطر دیدار و گفت‌و‌گو کرد.

براساس اعلام وزارت امور خارجه، در این دیدار دو طرف درباره تقویت روابط دوجانبه ایران و قطر، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه ادامه نسل‌کشی و جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی گفت‌و‌گو کرده‌اند. در این نشست همچنین بر ضرورت اقدام جدی کشور‌های منطقه و جامعه جهانی برای توقف جنایات، محاکمه عاملان و مقابله با جنگ‌افروزی و سیطره‌طلبی اسرائیل تأکید شده است.

پیشینه و اهمیت سفر

قطر در سال‌های اخیر به یکی از بازیگران فعال در مدیریت بحران‌های منطقه‌ای و حتی میانجی‌گری در تنش‌های بین‌المللی تبدیل شده است. روابط نزدیک دوحه با واشنگتن، حضور نیرو‌های آمریکایی در خاک قطر، ارتباطات سنتی با تهران و همچنین نقش‌آفرینی در پرونده‌های حساس همچون آتش‌بس غزه یا مذاکرات تبادل زندانیان، این کشور را به شریک مهمی برای گفت‌و‌گو‌های حساس در منطقه تبدیل کرده است. سفر عراقچی به قطر در شرایطی انجام می‌شود که هم‌زمان پرونده هسته‌ای ایران، تحولات فلسطین و جنگ غزه، و فشار‌های بین‌المللی علیه تهران وارد مراحل تازه‌ای شده‌اند.

دیپلماسی فعال منطقه‌ای

این سفر را باید در چارچوب سیاست «دیپلماسی فعال منطقه‌ای» دولت ایران ارزیابی کرد؛ مسیری که هدف آن هم ترمیم روابط با کشور‌های عربی و هم هماهنگ کردن مواضع در برابر بحران‌های حساس به‌ویژه جنگ غزه است. دیدار عراقچی با امیر قطر نه‌تنها پیامی به کشور‌های منطقه برای ایجاد جبهه واحد علیه اقدامات اسرائیل دارد، بلکه می‌تواند کانال‌های ارتباطی غیررسمی ایران با دیگر بازیگران، از جمله آمریکا، را نیز فعال نگه دارد. به‌ویژه در شرایطی که آینده برجام، فعال شدن مکانیزم ماشه و احتمال بازگشت تحریم‌های سازمان ملل دوباره به موضوعات اصلی محافل دیپلماتیک تبدیل شده است، نقش قطر به‌عنوان واسطه قابل‌اعتماد اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

برخی کارشناسان معتقدند این سفر می‌تواند مقدمه‌ای برای رایزنی‌های گسترده‌تر در زمینه بحران غزه و نیز گفت‌و‌گو‌های احتمالی درباره پرونده هسته‌ای ایران باشد؛ به‌ویژه آنکه قطر پیش‌تر نیز میزبان گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم ایران و آمریکا بوده است.