بوی عیدی، بوی بیپولی، بدون لباس نو | زمستان کارگران با عیدی ۲۰ میلیونی سر نمیشه
رویداد۲۴| مبلغ عیدی کارگران اعلام شد، اما حساب دخلوخرج کارگران و خانوادههای حقوقبگیر جور در نمیآید. برآوردها نشان میدهد یک خانواده چهار نفره برای برگزاری حداقلی مراسم نوروز، باید نزدیک به ۱۴ میلیون تومان هزینه کند؛ یعنی حدود ۷۰ درصد عیدی ۲۰ میلیونی.
دو ماه آخر سال که برسد، ویترین مغازهها پر از رنگ و بوی بهار خواهد شد، اما میدانیم که در جیب بیشتر خانوادهها خبری از «بهار مالی» نیست.
تورم، گرانی خوراکیها، افزایش هزینه نظافت و قیمتهای بالای پوشاک باعث شده بسیاری از خانوادهها امسال با دلهره به استقبال نوروز بروند.
بر اساس برآوردی که رویداد۲۴ انجام داده، هزینههای پایهی شب عید برای یک خانواده چهار نفره شامل «سبزیپلو با ماهی»، «پذیرایی نوروزی»، «خرید هفتسین»، «نظافت منزل» و «مایحتاج اصلی خانه» به حدود ۱۴ میلیون تومان میرسد؛ یعنی چیزی نزدیک به ۷۰ درصد از عیدی ۲۰ میلیونی کارگران.
سبزیپلو با ماهی هم دیگر لوکس شده است
در سالهایی نهچندان دور، شام شب عید خانوادهها سفرهای نمادین و کمهزینه بود؛ اما حالا حتی این وعدهی ساده هم به هزینهای سنگین تبدیل شده است.
با احتساب قیمتهای فعلی بازار، تهیهی سبزیپلو با ماهی برای یک خانواده چهار نفره حدود ۹۳۰ هزار تومان تمام میشود. برنج ایرانی کیلویی ۲۸۰ هزار تومان، سبزی پلویی کیلویی ۲۰۰ هزار و ماهی قزلآلا حدود کیلویی ۳۰۰ هزار تومان قیمت دارد.
خانهتکانی، پرخرجتر از همیشه
نظافت خانه که زمانی با چند بطری شوینده و پودر لباسشویی انجام میشد، حالا خودش پروژهای جداگانه است. مجموع هزینهی شویندهها، سفیدکننده، جرمگیر، شامپو فرش و پاککننده سطوح حدود ۵۰۰ هزار تومان برآورد میشود. اگر خانوادهای دو فرش ماشینی ۹ متری برای قالیشویی بدهد، باید حدود ۱ میلیون تومان دیگر بپردازد. یعنی فقط برای تمیز کردن خانه باید حداقل ۱.۵ میلیون تومان هزینه کرد؛ آن هم بدون گرفتن کارگر یا استفاده از شرکتهای خدمات منزل.
هفتسین، سمبلیک، اما گران
هفتسین همیشه یکی از زیباترین بخشهای نوروز بوده است؛ اما حالا خرید سبزه، سنجد، سمنو، سیر، سیب، سرکه و سکه حدود یک میلیون تومان خرج برمیدارد. (البته بر اساس قیمتهای سال گذشته) با این وضعیت تورم، اما برای بسیاری از خانوادهها، پایبندی به این سنت ملی هم سخت شده است.
از دید و بازدید تا حساب و کتاب
خانوادهای که در ایام عید سه کیلو میوه، دو کیلو آجیل، دو کیلو شیرینی و یک کیلو شکلات تهیه کند، باید حدود ۵ میلیون تومان بپردازد. این یعنی یک دید و بازدید ساده هم به سادگی فراهم نخواهد شد. ضمن اینکه رسیدن نوروز به معنی حذف خریدهای ضروری خانه نیست. رفتوآمدهای عید خرج دارد و معمولا باید گوشت و مرغ بیشتری هم خرید.
افزایش قیمت مواد غذایی، اما باعث شده تهیهی حداقل اقلام ضروری مثل گوشت، مرغ، برنج و حبوبات برای روزهای تعطیل هم سنگین شود. خانوادهای که بخواهد تنها چند روز تعطیلی نوروز را با غذای خانگی بگذراند، با احتساب گوشت یخی کیلو ۸۰۰ هزار تومان یا مرغ کامل ۳۰۰ هزارتومان، برنج حداقل ۲۷۰ هزار تومان و ... باید حداقل ۵ میلیون تومان برای مواد اولیه هزینه کند. به گفته کارشناسان، این رقم در واقع بخشی از «سبد خوراکی ماهانه» است که با تورم روزافزون، هر ماه کوچکتر میشود.
لباس نو فقط برای بچهها
یکی از سنتهای دلپذیر نوروز همیشه خرید لباس نو بوده است. اما حالا خانوادهها مجبور شدهاند حتی از این خوشی ساده هم صرفنظر کنند.
بررسی بازار پوشاک نشان میدهد خرید لباس و کفش برای دو کودک، با توجه به قیمتهای فعلی، حداقل ۶ میلیون تومان هزینه دارد. یعنی اگر پدر و مادر بخواهند تنها برای بچهها لباس بخرند، بیش از ۴۰ درصد دیگر از عیدیشان را باید کنار بگذارند.
به این ترتیب، حتی در بهترین حالت، پدر و مادر باید از خرید برای خودشان بگذرند؛ نه لباس نو، نه کفش، نه سفر، نه تعمیر خانه و نه حتی وسیلهای تازه برای سال جدید.
نوروزی بدون سفر، بدون خرید
آنچه از محاسبات برمیآید، تصویری از یک نوروز حداقلی است؛ خانوادهای که فقط برای شام شب عید، پذیرایی، هفتسین، نظافت و خوراک روزمره هزینه کند، نزدیک به ۱۴ میلیون تومان خرج دارد؛ و اگر تنها برای دو فرزندش لباس و کفش نو بخرد، این رقم به ۲۰ میلیون تومان میرسد — یعنی تمام عیدی کارگر.
در چنین شرایطی، تعطیلات نوروز نه فرصتی برای شادی، که فصلی برای حساب و کتاب و کمکردن از مخارج شده است.
عیدیای که دیگر «عید» نمیشود
تورم بالا، رشد مداوم قیمتها و فاصله عمیق میان دستمزد و هزینه زندگی، باعث شده حتی نوروز — مهمترین جشن ملی ایرانیان — رنگ و بوی اقتصادی بگیرد.
کارگران و حقوقبگیران حالا باید میان «شادی نوروز» و «مدیریت بودجه» یکی را انتخاب کنند. به نظر میرسد برای بسیاری از خانوادهها، عید امسال بیشتر از آنکه بوی بهار بدهد، بوی حساب بانکی خالی میدهد.
کارمندا که ۳ تومن میگیرن چی؟! در ضمن کارگرهای کارخانه های کوچک هم قطعا ۲۰ تومن نمیگیرن. این عددهای عیدی بالا برای کارگرای رانتی شرکتهای بزرگی مث سایپا و ایرانخودرو، نفت و ... هستند. 
