تشدید رقابت ایران و عربستان در پی مرگ علی عبدالله صالح

رویداد۲۴- علی عبدالله صالح که برای چندین دهه رئیس‌جمهور یمن بود و یک‌بار کشورداری را با «رقصیدن روی سر مار» مقایسه کرده بود، روز دوشنبه در 75 سالگی کشته شد. مرگ وی چشم‌انداز سیاسی در یمن که سه سال است به دلیل جنگ داخلی فلج شده را متحول خواهد کرد.

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از سی ان ان، صالح در جریان درگیری با متحدان سابق خود در یمن –حوثی‌هایی که از حمایت ایران برخوردارند- کشته شد. او در سال 2014 با حوثی‌ها هم‌پیمان شد تا عربستان و امارات تحریک به اقدام تهاجمی علیه آن چیزی شوند که هرگز بیشتر از یک ازدواج مصلحتی نبود.

اخیراً این ازدواج برای صالح ناخوشایند شده بود. روز شنبه بود که وی اعلام کرد از «برادران در کشورهای همسایه و ائتلاف» می‌خواهد که «حملات را متوقف کنند، محاصره را بردارند، فرودگاه‌ها را باز کنند و اجازه ورود مواد غذایی و نجات جان زخمی‌ها را بدهند.» او در عوض وعده داد که «به سبب همسایگی‌مان، صفحه تازه‌ای را خواهیم گشود.»

دفتر سیاسی حوثی‌ها فوراً صالح را به تدارک یک کودتا علیه «ائتلافی که هرگز باورش نداشت» متهم کرد و هشدار داد که عربستان و دیگر متحدانش «هزینه سنگینی در پایتخت‌های خود متحمل خواهند شد»-- البته اولین بار نیست که حوثی‌ها ریاض و ابوظبی را تهدید به حمله کرده‌اند.

درگیری میان شبه‌نظامیان وفادار به صالح و نیروهای مسلح حوثی، شرایط انسانی که همین حالا هم بغرنج است را بدتر کرده است. بر اساس گزارش کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، از زمان آغاز درگیری‌ها، بیش از 100 نفر کشته شده‌اند و منابع حیاتی دو بیمارستان در صنعا به‌شدت کاهش یافته است.

شرایط دقیق مرگ صالح دقیقاً مشخص نیست اما این مسئله باعث کشمکش شدید برای کنترل صنعا خواهد شد. هواداران صالح توسط طارق محمد صالح، برادرزاده علی عبدالله صالح که رئیس سابق نیروهای ویژه یمن بود، رهبری می‌شوند. حوثی‌ها نیروهای مؤثری از شمال یمن هستند که از چندین حمله صالح در زمان ریاست جمهوری‌اش جان به در برده‌اند. اما در حال حاضر آن‌ها با دشمنان بیشتری روبرو هستند، ضمن اینکه حملاتی نیز از سوی نیروهای سعودی و اماراتی انجام می‌شود.

حال باید دید که متحدان صالح در صنعا قادر به بیرون راندن حوثی‌ها هستند یا درگیری‌های خیابانی باعث خرابی‌های به‌مراتب بیشتری خواهد شد.

عربستان و امارات شرایط فعلی را مسیری برای شکست دادن حوثی‌ها خواهند دید. انور قرقاش، یکی از مقامات ارشد امارات در توییتی نوشت که «حوادث در صنعا مبهم است اما قیام ملی آن نیازمند حمایت است... تا شبه‌جزیره عربستان در مقابل گسترش نفوذ ایران حفاظت شود.»

از نظر عربستان و امارات، حوثی‌ها نیروی نیابتی ایران برای افزایش نفوذ گسترده‌ای هستند که شامل عراق، سوریه و لبنان هم می‌شود.

پس از شلیک موشک بالستیک از سوی حوثی‌ها به سمت فرودگاه عربستان که اوایل ماه نوامبر صورت گرفت، سعودی‌ها حملات هوایی خود به بنادر تحت کنترل حوثی‌ها را تشدید کرده‌اند. آن‌ها مدعی هستند که ایران و حزب‌الله دانش فنی و تجهیزات لازم برای تقویت برنامه موشکی حوثی‌ها را در اختیارشان قرار داده‌اند.

محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی گفت که حمایت ایران از حوثی‌ها به‌مثابه «حمله نظامی مستقیم» است که می‌توان آن را «اقدام به جنگ» دانست.

حال سؤال اینجا است که آیا ایران و حزب‌الله حمایت خود از حوثی‌ها را تعمیق خواهند کرد یا خیر.

صالح برای دهه‌ها ناجی بزرگ یمن بود. او در سال 1978 زمانی که جنوب یک دولت کمونیستی جدا بود، حکمران یمن شمالی بود. او در هدایت شرایط پیچیده قبیله‌ای و فرقه‌ای یمن مهارت داشت و در نهایت توانست در سال 1990 با جنوب متحد شود.

در طول بهار عربی 2011 او که وعده کناره‌گیری داده بود، مقابل اعتراضات گسترده در صنعا و دیگر شهرها ایستاد. پس از آن صالح در یک حمله شدید تقریباً مرگ را تجربه کرد و مجبور شد برای درمان یمن را به مقصد عربستان ترک کند.