بورس ارز بهتر است سامانه نیما؟/ کاهش قیمت دلار به ضرر اقتصاد خواهد بود؟

رویداد۲۴ قیمت دلار این روز‌ها در کانال ۱۱ هزار تومان قرار گرفته و البته فعلاً خبری از جهش‌های ناگهانی در بازار ارز نیست. در این بین، اما نرخ ارز تقریباً با قیمت ارز نیمایی تفاوتی ندارد، موضوعی که شاید در آینده نزدیک ماهیت وجودی این سامانه را زیر سوال ببرد و در نهایت، اما سیستم جدیدی مانند شکل‌گیری بورس ارز جایگزین سامانه نیما شود.

از سوی دیگر برخی معتقدند قیمت ارز همچنان در مدار کاهشی قرار دارد؛ چنانکه محمدرضا تابش نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی از احتمال پایین آمدن نرخ بیشتر دلار تا ۱۰ هزار تومان خبر داده است. حال باید دید کاهش قیمت ارز در شرایط فعلی برای اقتصاد کشور مفید خواهد بود و در نهایت می‌تواند به کاهش قیمت‌ها در بازار منجر شود؟

حمیدرضا میر معینی، کارشناس مسائل اقتصادی پایین آمدن بیش از اندازه نرخ ارز را در شرایط فعلی به نفع اقتصاد ایران نمی‌داند و می‌گوید: قیمت پایین‌تر دلار در شرایط فعلی به صلاح اقتصاد نیست و هیچ نفعی برای مصرف‌کننده نهایی نخواهد داشت چرا که افزایش قیمت ارز اثرات خود را روی قیمت کالا‌ها گذاشته است و کاهش قیمت ارز، تنها رانتی را به وجود می‌آورد که نهایتاً نه در قیمت کالا‌ها اثرگذار است و نه برای تولیدکننده مفید خواهد بود.

فرصتی که نباید سوزاند

التهابات بازار ارز و افزایش یکباره قیمت در سال گذشته به طور قطع نفعی برای مردم و اقتصاد کشور نداشت. در عین حال بسیاری از کارشناسان معتقدند کاهش ارزش پول ملی هرچند ضرر‌هایی دارد، اما اگر از این فرصت استفاده کنیم، می­ توان در جهت رونق تولید و افزایش صادرات از آن بهره برد. حمیدرضا میرمعینی در این باره می‌گوید: ما در دوره‌های قبلی از فرصت کاهش ارزش پول ملی استفاده نکردیم. در واقع این فرصتی برای افزایش میزان صادرات و تقویت تولید داخل در برابر رقابت با کالای وارادتی است. امیدواریم برنامه‌ریزی مناسبی صورت بگیرد تا بتوانیم با افزایش صادرات و توجه به بالا بردن کیفیت تولید توان رقابتی خود را بالا ببریم.

ثبات در بازار ارز ادامه خواهد داشت؟

عصیان دلار این روز‌ها جای خود را به ثبات نسبی سپرده است. موضوعی که البته بعد از دوره مدیریت عبدالناصر همتی و تغییر سیاست‌های ارزی رخ داد. اما آیا این ثبات می‌تواند در ادامه پایدار بماند یا با یک شوک اقتصادی ممکن است دچار التهاب شود. حمیدرضا میرمعینی کارشناس ارشد بازار سرمایه در این خصوص گفت: با تغییر مدیریتی که اتفاق افتاد و فروکش کردن هیجاناتی روانی که عرضه و تقاضا را تحت تاثیر قرار داده بود، بازار ارز وارد روند معقول‌تری شده که به نظر می‌رسد این روند ادامه دار باشد.

وی افزود: بازار ارز تنها در صورتی که یک اتفاق حاد سیاسی رخ دهد دچار التهاب خواهد شد که البته در آن صورت همه بازار‌ها تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

میر معینی به دلایل ثبات در بازار ارز اشاره و اظهار کرد: با توجه به حجم صادرات غیر نفتی‌ای که در حال انجام است و همین طور مقدار نفتی که به فروش می‌رسد جریان ارزی به گونه‌ای است که بین عرضه و تقاضا تعادل برقرار شده و تقریباً با ارزش ذاتی قیمت ریال برابر است. به بیان دیگر حباب ارزی تقریباً تخلیه شده است و انتظار می‌رود این قیمت پایدار باشد و البته کالا‌ها نیز بر این اساس قیمت گذاری شده‌اند.

بورس ارز به جای سامانه نیما؟

سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی یا همان نیما سال گذشته ایجاد شد تا بستری امن برای عرضه و تقاضای ارزی ایجاد شود و به نوعی نقش بازار ثانویه را ایفا کند، حالا، اما با کاهش التهابات قیمت سامانه نیما که توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود با قیمت بازار آزاد تقریباً برابر است. موضوعی که می‌تواند وجود این سامانه را زیر سوال ببرد هرچند ممکن است حذف این سامانه تبعاتی را برای اقتصاد داشته باشد. از طرفی برخی کارشناسان معتقدند راه‌اندازی بازار ارز می‌تواند جایگزین مناسبی برای سامانه نیما شود. مسئله‌ای که همتی خبر راه‌اندازی آن را در آبان ماه سال گذشته داده بود و به نظر می‌رسد این روز‌ها باز هم صحبت بر سر راه‌اندازی آن شده است.

حمیدرضا میر معینی در این خصوص گفت: با توجه به اینکه سامانه نیما حدود یک سال است که راه اندازی شده و توانسته نیاز برخی از عرضه‌کنندگان و متقضیان ارز را بدهد، اگر سیستم جدیدی راه‌اندازی نشود ممکن است در بازار التهاب ایجاد شود.

وی با بیان اینکه قرار است بازار ثانویه یا متشکله که همان بورس ارز است ظرف چند روز آینده راه اندازی شود، اظهار کرد: با اجرایی شدن این سیستم که جایگزین سامانه نیما نیز خواهد شد؛ اتفاق مثبتی رخ می‌دهد و همه فعالان اقتصادی می‌توانند چه در عرضه و چه در تقاضا آزادانه حضور داشته باشند.