کارفرمایان تا چه زمانی برای پرداخت عیدی فرصت دارند؟
رویداد۲۴ بهمن ماه که فرا می‌رسد، برای کارگران با استرس‌هایی همراه است. از یک سو میزان افزایش دستمزد سال آینده باعث نگرانی کارگران می‌شود و از سوی دیگر بخشی از کارگران نگران قرارداد‌های کاری خود هستند، که با پایان سال تمدید نمی‌شود.
طبق آمار‌هایی که از سوی نمایندگان کارگران گفته می‌شود بیش از ۹۶ درصد قرارداد‌های کار در حال حاضر موقت است. زمانی که صحبت از قرارداد موقت می‌شود، قرارداد‌های سفید امضا، کوتاه مدت، سه ماهه، یک ماهه و در بهترین حالت یک ساله را شامل می‌شود.
اما این روز‌ها مشکل مدت قرارداد در کنار حقوق‌های معوق در بخش زیادی از کارگاه‌ها به مشکل کارگران افزوده شده است. مشکلی که خیلی هم نمی‌توان گفت مستقیماً به کارفرما ربط دارد. واحد‌های تولیدی در حال حاضر تحت تأثیر شرایط اقتصادی حال و روز خوبی ندارند و مشکلات زنجیره وار آن‌ها به کارگران هم رسیده و در حال حاضر بخشی از کارگران با حقوق‌های معوق ۴ تا ۵ ماهه به پایان سال نزدیک می‌شوند. این کارگران در بهترین حالت سال نو را به گونه‌ای آغاز می‌کنند که حقوق‌های معوق خود را دریافت کرده، اما به دلیل کمبود بودجه در واحد تولیدی خود عیدی و سنواتی دریافت نکرده اند.
اما کارگرانی که قرارداد مشخص و در چارچوب قانون کار ندارند معمولاًً از سنوات بی بهره می‌شوند چرا که کارفرمایان با هدف فرار از بیمه کردن نیروی کار، پرداخت نکردن سنوات و واریز کمتر عیدی قرارداد‌های کار را در چارچوب قانون کار منعقد نمی‌کنند.
علی رغم اینکه مطابق قانون کارگران به سنوات و تعداد روز‌هایی که کار کرده‌اند مستحق دریافت عیدی هستند و میزان عیدی و پاداش پایان سال بسته به مدت قرارداد و کارکرد آن‌ها متفاوت است، اما هستند کارگرانی که در واحد‌های مختلف به بهانه‌های مختلف از این حق قانونی محروم می‌شوند.
علاوه بر اینکه تعدادی از کارگران قرارداد‌های کاری شان تمدید نمی‌شود، کارگرانی هم هستند که مطابق قانون کار عیدی دریافت نمی‌کنند. یعنی حداقل عیدی که دریافت می‌کنند بسیار کمتر از مبلغ قانونی تعیین شده برای آن‌ها است. این مسئله از آنجا ناشی می‌شود، که اکثر کارگران شاغل در کارگاه‌های کوچک از مزایای قانونی بی بهره هستند و فقط پایه حقوق را دریافت می‌کنند و در بهترین حالت پایان سال کارفرما با پرداخت مبلغی بسیار پایین‌تر از مبلغ تعیین شده عیدی، از مسئولیت خود سر باز می‌زند و کارگر بیچاره از ترس بیکاری به سمت شکایت قانونی نمی‌روند و به دریافت همان مبلغ اندک راضی و خوشحال به استقبال عیدی می‌رود که باز هم مانند سال‌های قبل با عقب ماندگی درآمد و عدم همخوانی دخل و خرج آغاز خواهد شد.
زمان و مبلغ عیدی کارگران
علی خدایی عضو شورای عالی کار و نماینده کارگران در این شورا در مورد زمان پرداخت عیدی کارگران گفت: معمولاً عیدی کارگران اسفند ماه پرداخت می‌شود، البته منعی ندارد که با حقوق بهمن نیز پرداخت شود، اما مهلت قانونی برای عیدی همان اسفند ماه است.
وی در مورد میزان عیدی کارگران در سال جاری گفت: میزان عیدی هر سال به نسبت حداقل دستمزد کارگران تعیین می‌شود یعنی دو برابر حقوق پایه به شرط این که از سه برابر حد اقل مزد تجاوز نکند.
عضو شورای عالی کار و نماینده کارگران گفت: بر این اساس، با توجه به حداقل دستمزد ۱ میلیون و ۹۱۰ هزار و ۴۲۷ تومانی کارگران در سال ۹۹، امسال تمام کارگران مشمول قانون کار بین ۳ میلیون و ۸۲۰ هزار تومان تا ۵ میلیون و ۷۳۱ هزار تومان عیدی خواهند گرفت و هر نوع پرداختی کمتر از این رقم، غیرقانونی است و کارگران حق شکایت دارند.
