بورس تهران ریزش سال ۹۹ را تکرار می‌کند؟
رویداد۲۴ امروزه حتی آن بخش از مردم که در گذشته با مسائل اقتصادی غریبه بودند نیز دغدغه انتخاب پربازده‌ترین بازار جهت سرمایه‌گذاری را دارند. در شرایط اقتصاد تورمی، قیمت‌ها با گذشت زمان افزایش می‌یابند. در این بین برخی بازارها قافیه رقابت را به بازارهای دیگر واگذار می‌کنند.
سرمایه‌گذاران همواره با انتخاب میان بازارها جهت کسب بیشترین بازدهی مواجه هستند. بررسی‌های گذشته حکایت از آن دارد که بورس تهران در بازه‌های بلندمدت همواره بیشترین بازدهی را میان بازارهای دارایی کسب کرده است.
در بازار سهام نیز بازدهی‌ها یکسان نیست. زمانی که جهش ارزی در اقتصاد کشور اتفاق میفتد، با تاخیر کوتاهی این جهش در بورس تهران نیز لحاظ می‌شود. با این حال برخی سهام بیش از شاخص و برخی از سهام کمتر از نماگر‌های تالار شیشه‌ای رشد می‌کنند. این موضوع سهام را به دو دسته سهام برنده و بازنده تقسیم می‌کند.
فراز و فرود بازار در سال 99
بورس تهران در سال‌های اخیر سرگذشت بلند و بالایی را پشت سر گذاشته است. مهم‌ترین آن‌ها شاید به سه سال گذشته یعنی سال 99 مربوط شود. دعوت مردم به بورس از سوی رئیس دولت و هجوم مردم به صورت تصاعدی که از ماه‌های ابتدایی همین سال آغاز شده بود، نتیجه مثبتی در پی نداشت. از فروردین 99 تا نیمه مردادماه همان سال، شاخص کل بازار سهام موفق به کسب بازدهی 288 درصدی شد. این رشد عجیب به معنی پرواز شاخص از پایه 500 هزار واحدی تا ارتفاع دو میلیونی بود!
با وجود این رشد، ریزش بازار طی ماه‌های بعدی، کام شیرین سهامداران را تلخ کرد. روند نزولی تندوتیز در ادامه، وارد فاز فرسایشی خود شد و بسیاری از مردم را نسبت به بازار برای همیشه بدبین کرد. آنچه کارشناسان همواره تاکید زیادی بر آن دارند، موضوع سرمایه اجتماعی بازار است. سرمایه اجتماعی به معنی اعتماد عمومی مردم به بورس تهران به عنوان یک سرمایه‌گذاری با ریسک قابل کنترل و بازده بالاست.
در نهایت، شاخص کل بورس تهران پس از فراز و فرود‌های فراوان خود از محدوده 513 هزار واحدی در فروردین 99 تا ارتفاع یک میلیون و 309 هزار واحدی در آخرین روز معاملاتی اسفند‌ماه این سال پیش رفت و برآیند 155 درصدی برای سهامداران در پی داشت. از سوی دیگر شاخص هم‌وزن نیز با عملکردی مشابه موفق به کسب بازدهی 147 درصدی در سال 99 شد.
چهره متفاوت بازار سهام در سال‌های پس از ریزش تاریخی
بورس تهران در سال 1400 و 1401 چهره‌ای متفاوت از خود به نمایش گذاشت. کارشناسان سال 1400 را سالی با روند‌های نزولی و صعودی که در قاب بزرگتر، یک روند رنج را تشکیل می‌داد، نام می‌برند. به طوری که سه ماهه ابتدایی سال 1400 روند نزولی سنگینی بر بازار سرمایه حاکم بود که منجر به افت 16.34 درصدی شاخص کل شد.
بلافاصله پس از این روند نزولی، نماگر اصلی تالار شیشه‌ای وارد فاز صعودی شد که موجب رشد 44 درصدی شاخص تا پایان تابستان شد. در این بازه زمانی شاخص کل بسیار بهتر نسبت به شاخص هم‌وزن داشت که 27 درصد افزایش یافت. این مهم نشان از عملکرد بهتر سهام شاخص‌ساز در این بازه دارد.
برآیند صعود و نزول‌های پی‌در‌پی نماگر‌ها، کاهش 20.82 درصدی برای نماگر هم‌وزن و رشد 4.38 درصدی شاخص کل را در سال 1400 درپی داشت.
سال 1401 اما بسیار متفاوت بود. طی این سال، در حالی که ناامیدی میان اهالی بازار سرمایه به اوج رسیده بود، بازار روند صعودی قدرتمندی را در ابتدای آبان استارت زد. این در حالی بود که تا پیش از این شاخص کل تمام رشدی که طی ماه‌های ابتدایی سال کسب کرده را پس داده بود. در نهایت روند صعودی آبان تا پایان اسفند، عملکرد سالیانه شاخص را نجات داد و در نهایت رشد 39.39 درصدی را تقدیم سهامداران کرد. در همین حال شاخص هم‌وزن که از سقف تاریخی خود در سال 99 نیز بالاخره عبور کرد (کاری که شاخص کل موفق به انجام آن در سال 1401 نشد) موفق به کسب بازدهی بیش از 66 درصد شد.
در این میان با توجه به وضعیت فعلی بازار سهام از یک سو، افزایش نرخ بهره بین بانکی از سوی دیگر و سرکوب قیمت دلار توسط بانک مرکزی، به نظر می‌رسد بورس تهران سر صعود ندارد و در مسیری ساید یا حتی نزولی حرکت خواهد کرد؛ اکنون این سوال مطرح است که آیا بورس تهران دوباره ریزشی شبیه به آنچه در سال 99 رخ داد را تجربه می‌کند؟
