وجه پررنگ ضد استبدادی انقلاب

رویداد۲۴-اساسی‌ترین شعار مطرح در انقلاب «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» بود. اکنون در آستانه 40 سالگی انقلاب اسلامی، سومین مؤلفه این شعار به طور کامل محقق شده است. به این معنی که رژیم پادشاهی منقرض شد و یک جمهوری با رنگ و بو و معیارهای اسلامی شکل گرفت  احمد شیرزاد فعال اصلاح طلب

شعار استقلال هم تا حد زیادی برقرار شده است. ما در 40 سال گذشته هزینه‌های بسیاری بابت سیاست مستقل خود پرداختیم. ایران یک کشور فعال در جنبش عدم تعهد است، درحالی که رژیم گذشته جزو پیمان سنتو بود. امروز اما کسی نمی‌تواند مدعی شود که سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران از خارج دیکته می‌شود. روابط ایران با روسیه در سال‌های اخیر به مراتب بهتر از پیش از انقلاب شده است، اما ما سیاست کاملاً مستقلی از روسیه داریم و هماهنگی با روسیه یا دیگر کشورها به هیچ وجه به معنای وابستگی به آنها نیست. اهمیت این شعار زمانی بیشتر روشن می‌شود که دریابیم در دوران وقوع انقلاب، کمتر رژیمی پیدا می‌شد که دست نشانده یا وابسته نباشد.
شاخص سوم، آزادی است که به عنوان دومین رکن شعار محوری انقلاب در سال 57 مطرح می‌شد. برخلاف برخی که وجه ضدامپریالیستی انقلاب را پررنگ می‌دانند، اساساً آزادی یکی از انگیزه‌های اصلی انقلاب بود. به عنوان کسی که در آن زمان جزو جوانان انقلابی محسوب می‌شد، شهادت می‌دهم که رنگ و بوی انقلاب عمدتاً ضد استبدادی بود. براساس روابط استبدادی در نظام شاهنشاهی، اساساً در کشور سازوکارهایی برای تجلی اراده مردم بر تصمیم‌های اساسی وجود نداشت. به این ترتیب، انقلاب به این دلیل به وقوع پیوست که حکام آن زمان حاضر نبودند به حرف، عقیده و آنچه میان مردم می‌پذیرند، توجهی داشته باشند.
امروز با گذشت 40 سال از انقلاب، متأسفانه این هدف و شعار محوری به طور کامل محقق نشده است. به این معنی که روابط مبتنی بر تحمیل عقیده به مردم یا تحمیل شرایط بر مردم، به شکل‌های دیگری ادامه پیدا کرده است. اکنون در جامعه ما کسانی هستند که نمی‌توانند بپذیرند مردم باید برای خود تصمیم بگیرند. آنان احساس می‌کنند براساس ارتباط ویژه آسمانی یا دلایل مختلف خارج از چارچوب‌های دموکراتیک، برای خود مشروعیتی ویژه دارند. این جریان‌های اقتدارگرا متأسفانه عمدتاً در برخی جریان‌های سیاسی تجلی می‌یابند، جریان‌هایی که از عامل مذهب و شعارهای انقلاب سوء‌استفاده می‌کنند و رأی خود را بر رأی مردم ارجح می‌دانند.
این درحالی که است که عامل اصلی حرکت مردم در انقلاب، استبداد رأی بود که در رژیم گذشته به شکل‌های مختلف بروز می‌یافت. اکنون هم متأسفانه جناحی در داخل کشور وجود دارد که ضمن برخورداری از نفوذ، به رأی مردم اعتقادی ندارد و آن چیزی را برای مردم بهتر می‌داند که خود تشخیص می‌دهد. البته این امر به این معنا نیست که نظام استبدادی است. زیرا اکنون مردم از ظرفیت‌های بسیاری برای اعمال قدرت برخوردارند که در گذشته مطلقاً از آن برخوردار نبودند. چنانکه در رژیم شاهنشاهی، اصولاً چیزی به نام انتخابات معنایی نداشت و از خانواده‌ها کسی نمی‌دانست که انتخابات چه زمانی است و چه کسانی نامزد هستند. اما اکنون، نه تنها انتخابات مهم است، بلکه انتخاب مردم می‌تواند تغییرات شگرفی را به دنبال داشته باشد.