میرلوحی: استیضاحها ظاهراً اقتصادی اما باطناً سیاسی| هدف، رساندن پزشکیان به آخر خط است
رویداد۲۴| در روزهای اخیر، بحث استیضاح وزرا در مجلس شورای اسلامی شدت گرفت و برخی نمایندگان با لحنی تند از شروع برخوردهای سختگیرانه سخن گفتند.
به گزارش اقتصادنیوز، اما سوال اصلی اینجاست که آیا این اقدامات، صرفا بهمنظور ترمیم کابینه و پاسخ به چالشهای اقتصادی کشور، مثل تلاطمهای بازار، صورت میگیرد، یا انگیزههای سیاسی پنهانی در پس این استیضاحها نهفته است؟
سیدمحمود میرلوحی؛ معاون پارلمانی وزارت کشور در دولت اصلاحات و فعال سیاسی اصلاح طلب، در گفتگویی به این پرسش پاسخ داده که آیا این اقدامات در راستای منافع عمومی است یا افراد بیشتر بهدنبال تغییرات در عرصه قدرت هستند؟
به گفته میرلوحی، برای پاسخ به این پرسش، باید واقعیتهای انتخابات مجلس و ریاستجمهوری، بهویژه میزان مشارکت و نکات کلیدی آن را تحلیل کرد تا دریابیم این مجلس در چه وضعیت و با چه میزانی از مشارکت شکل گرفته است. او تاکید دارد که طیف منتقدان دولت در تلاش هستند تا پزشکیان را به «آخر خط» برسانند.
مشروح گفتگوی سیدمحمود میرلوحی فعال سیاسی را بخوانید.
در روزهای اخیر موضوع استیضاح وزرا در مجلس مطرح شده و بنا بر روایتها برخی از وزرای اقتصادی در صف استیضاح هستند. پرسش این است که آیا این اقدامات واقعا با هدف ترمیم کابینه و در واکنش به تلاطمهای بازار صورت گرفته، یا انگیزههای سیاسی در پس این استیضاحها وجود دارد؟
برای پاسخ به این پرسش، باید واقعیتهای انتخابات مجلس و ریاستجمهوری، بهویژه شرایط مشارکت و نکات کلیدی آن را تحلیل کرد تا دریابیم این مجلس در چه وضعیت و با چه میزانی از مشارکت شکل گرفته است. مسئله تایید صلاحیت و پیروزی پزشکیان امروز این سؤال جدی را ایجاد کرده است که آیا حضور ایشان نشاندهنده یک تغییر و تحول راهبردی و استراتژیک در حاکمیت بوده یا صرفا یک تحول تاکتیکی رخ داده است؟
برخی تحلیلگران معتقدند با توجه به پیام معنادار مشارکت در مرحله دوم انتخابات، بهویژه در کلانشهرها، حاکمیت تصمیمی راهبردی برای گشایش مسیر تحول اتخاذ کرد. توجه داشته باشید که اکنون ۷۵ درصد جمعیت کشور شهرنشین و ۴۵ درصد کلانشهرنشین هستند و وقتی در شهرهایی نظیر تهران، اصفهان، مشهد، تبریز، شیراز و اهواز و… میزان مشارکت به ۱۰درصد میرسد، پیام بسیار عجیبی دارد.
چه دستهای پشت پردهای اجازه نمیدهند پزشکیان کار کند؟
اما زمانی که حاکمیت میزان مشارکت را مشاهده کرد، به فکر تغییر و تحول افتاد و این تغییر را در باز کردن راه در همان میزان محدود دید. بدین معنا که هدف اصلی، تنها افزایش مشارکت بود، اما پس از آن، بخشی از سیستم تمایل داشت که به وضعیت اولیه و «تنظیمات کارخانه» بازگردد؛ یعنی تغییرات تنها بهمنظور بالا بردن سطح مشارکت صورت گرفت و نه به عنوان یک تحول اساسی که به تغییرات ساختاری و بنیادی منجر شود.
زمانی که دولت هم تشکیل شد، اگرچه آقای پزشکیان در انتخاب کابینه با گلهمندیهای زیادی از سوی همراهان و رأیدهندگان خود مواجه شد، چرا که آنها انتظارات بیشتری برای تغییر و تحولات در کشور داشتند، اما سکوت کردند و به همین میزان تغییر رضایت دادند. مجلس هم رای اعتماد کامل به تمامی وزرا داد و این فرضیه را تقویت کرد که تصمیمی ریشهدار است، چرا که پیش از این، معمولاً یک یا دو نفر از وزرا موفق به کسب رأی اعتماد نمیشدند.
این هم نشانهای بود از احتمال رخ دادن تغییرات، اما متاسفانه میتوان گفت در شرایط فعلی، این موضوع برای برخی ایجاد تردید میکند که انگار این شرایط تاکتیکی بوده است و با توجه به اینکه اجازه نمیدهند پزشیکیان برنامههای خود را اجرا کند، این سوال مطرح میشود که چه دستهایی پشت پرده است.
به نوعی آن فضای تعاملی و همراهی ظاهری، جای خود را به تهدید و استیضاح داده است؟ این تغییر رویکرد مربوط به کل مجلس است یا طیف خاصی؟
متأسفانه شرایط فعلی میان برخی ناظران تردید ایجاد کرده است که گویا تغییر، صرفا تاکتیکی بوده است، آقای پزشکیان در دوران انتخابات قولهای بسیار محدودی داد و مدام تاکید میکرد که سیاستهای ابلاغی و برنامههای موجود را دنبال خواهد کرد. با این حال، حتی در موضوعاتی مانند «فیلترینگ» که وعده صریح ایشان بود، همچنان شاهدیم که اجازه اقدام داده نمیشود.
در فعالیتهای رییس جمهور مانع تراشی میکنند
این نکته بسیار جای تامل دارد که وقتی رئیسجمهور و سران قوا بر موضوعی به توافق میرسند، چه دستهایی در نهادهایی مانند شورای عالی فضای مجازی تلاش میکنند تا در فعالیتهای رییس جمهور مانعتراشی کنند. در شرایطی که این نهادها باید از هماهنگی و همکاری با ارکان دیگر کشور حمایت کنند، این نوع اقدامات تنها موجب تداخل و تضعیف روند تصمیمگیری میشود.
اکنون که بحث استیضاح مطرح است، مجلس خود را مدعی نمایندگی مردم میداند. هرچند ما هیچگاه قصد نادیدهگرفتن درصدهای مشارکت در انتخابات مجلس را نداریم، اما پرسش اینجاست که آیا رئیسجمهور که با رای مستقیم مردم به مسئولیت خود برگزیده شده آقایان نباید راه را برای رئیسجمهور باز کنند.
یعنی شما معتقدید که دغدغههای معیشتی و تورم، که بهطور مستقیم بر زندگی مردم تاثیر میگذارد، اولویت اصلی نمایندگان در طرح استیضاحها نیست؟ و اینکه تمرکز نمایندگان بیشتر بر مسائل سیاسی و شخصی است تا مشکلات اقتصادی؟
در این خصوص دو بحث وجود دارد. اگر این تهدیدها در حد همراهی با افکار عمومی و فشارهای ناشی از تورم ۵۰ درصدی و تلاطمهای ارزی باشد، ایرادی ندارد و نوعی همراهی با مردم تلقی میشود. اما اگر هدف این باشد که دوباره به سراغ وزرای مؤثر و «غیرپایداریچی» بروند، ماجرا متفاوت است.
اخبار واصله نشان میدهد که جریانهایی نظیر جبهه پایداری اهداف خاص خود را دنبال میکنند. برای نمونه، دیدید که در مجلس چه شعارهایی علیه آقای همتی میدادند؛ آیا با آن شعارها مسئله ارز و بانکها حل شد؟ بنده به عنوان کسی که در مجلس فعالیت کردهام، تعبیری دارم که میگویم امضاهای پای استیضاح و سؤال، «مانند قارچ رشد میکنند، اما مانند بنزین میپرند و تبخیر میشوند» چرا که متأسفانه معاملات پشتصحنه در این میان نقش تعیینکنندهای دارند.
این معاملات پشتصحنه که به آن اشاره کردید و معمولا در قالب فشارهای سیاسی انجام میشود، چقدر در تصمیمگیریهای کلان کشور و تخصیص منابع تأثیرگذار هستند؟ چگونه میتوان این روندها را شفافتر کرد تا مردم از پشت پردهی تصمیمات گرفته شده آگاه شوند و مشخص شود که این رویکردها چه تأثیری بر روند توسعه و رفاه عمومی دارند؟
باید روشن شود که پشت این استیضاحها چیست؛ آیا دغدغه مردم است یا جبهه پایداری به دنبال موضوعاتی همچون عفاف و حجاب و باجگیری سیاسی است؟ اگر هدف حل ناترازیها و کنترل تورم باشد، بسیار هم عالی است، اما اخبار حاکی از آن است که برخی به دنبال فشار بر آقای پزشکیان جهت حفظ یا انتصاب مدیرانی هستند که در دوره «خالصسازی» تحمیل شده بودند.
آنها میخواهند ثابت کنند که هیچ تغییری رخ نداده و قدرت، فارغ از رأی مردم، همچنان باید در دست آنها باشد و به تفکراتی مشابه آقای پزشکیان اجازه تأثیرگذاری ندهند. بنابراین، نمیتوان به این استیضاحها با نگاه مثبت نگریست و تصور کرد که صادقانه و به قصد حل مسائل کشور هستند. با توجه به ساختار و پیشینه این مجلس و رفتاری که با دولت دارند، نمیتوان به این روند خوشبین بود.
استیضاحها رأی میآورد اگر…
پیشبینی شما از نتیجه نهایی این اختلافها چیست؟ اگر کار استیضاح به صحن علنی مجلس بکشد، آیا احتمال برکناری وزرا وجود دارد یا نمایندگان بیشتر به دنبال فشار آوردن برای تغییر رویکردها و سیاستها خواهند بود؟
پیشبینی بنده این است که اگر وزیری به صحن استیضاح برود، با توجه به فضای فعلی، نمایندگان به برکناری او رای خواهند داد. اما این اقدام هیچ نتیجه مثبتی برای جامعه نخواهد داشت. تنها پیام این حرکت برای مردم این است که میخواهند آقای پزشکیان را به «آخر خط» برسانند.
بعید نیست که حتی رئیسجمهور را هم سینجیم کنند
برخی گمانهزنیها فراتر رفته و حتی از احتمال سوال از رئیسجمهور سخن میگویند. آیا مجلس به این سمت حرکت خواهد کرد یا اینکه این موضوع صرفاً یک گمانه سیاسی است که مطرح شده؟
این جریان نشان داده است که اساسا برای رقبای خود که اکثریت جامعه هستند، حقوقی قائل نیست و اعتقادی به جایگاه اکثریت ندارد. بنابراین، بعید نیست که حتی رئیسجمهور را هم مورد سینجیم و فشار قرار دهند.
نکته جالب اینجاست که اگر این آقایان واقعا به دنبال حل مسائل جدی کشور هستند، چرا سراغ نفوذهای اخیر نمیروند؟ آنها فقط به سراغ سه یا چهار وزیر اقتصادی میروند و هیچگاه از وزرای سابق هم بازخواست نکردند؛ لذا برآورد بنده این است که این استیضاحها یک «صورت» دارد و یک «سیرت»؛ صورت آن ادعای معیشت و تورم است، اما سیرت و باطن آن، این پیام است که «کشور مال ماست» و نباید هیچ تغییری در رویهها رخ در واقع، جبهه پایداری و همفکرانشان به دنبال تثبیت این نگاه هستند.
