هدف بیمه مرکزی از ارائه لیست جدید توانگری مالی چیست؟/ این جدول واقعیت‎ها را می‎گوید؟

آیین نامه 69، یکی از آیین‌نامه‌های صنعت بیمه است كه به نحوه محاسبه و نظارت بر «توانگری مالی موسسات بیمه» می‌پردازد. بیمه مرکزی نیز گاه و بی‌گاه گریزی به این آیین‎نامه می‌زند و مردم را دعوت به خرید بیمه‌نامه مورد نیازشان بر اساس سطحی که به عنوان توانگری مالی شرکت‎ها در نظر گرفته شده است می‎‌کند.

سطح توانگری، یکی از شاخص‌های مهم است که می‌توان بر طبق آن، بیمه مناسبی که توانایی تعهد به وعده‌هایش را دارد به مشتريان نشان ‌دهد. زمانی که توانگری یک شرکت عدد «یک» باشد، به معنای آن است که آن شرکت توانایی تعهد به وعده‌های خود در قبال بیمه گذار را دارد. شرکت‌های که توانگری آن‌ها عدد «دو» است هم توانایی تعهد به وعده‌هایشان را دارند اما باید منابع مالی خود را تقویت کنند. شرکت‌هایی که توانگری‌ آن‌ها عدد «سه» است، علاوه بر تقویت منابع مالی، باید سرمایه خود را هم افزایش دهند و در نهایت شرکت‌هایی که توانگری‌ آن‌ها «چهار» است، علاوه بر بهتر کردن وضع مالی و افزایش سرمایه، ملزم به کاهش صدور بیمه نامه، عدم ارائه پاداش به مدیران، کاهش هزینه های اداری و شرکتی، خودداری از سرمایه گذاری در بخش‎های کم بازده به همراه محدودیت‎های اعلامی از طرف بیمه مرکزی است.

سطح توانایی و توانگری شرکت‌های بیمه‌ای پس از بررسی همواره از سوی بیمه مرکزی اعلام می‌شود. امسال اما آمار توانگری مالی شرکت‌ها بعد از یک تاخیر طولانی مدت و نزدیک شدن به روزهای پایان سال در حالی منتشر شد که واکنش‌های بسیاری از بیمه‎ها را در پی داشت. تاجایی که معاون نظارت بیمه‌مرکزی مجبور به ارائه توضیحاتی در این خصوص شد و اعلام کرد که این آمار امکان تغییر را هم دارد.

اما در این گزارش سعی داريم بیشتر به معیارهای در نظر گرفته شده برای توانگری مالی شركت‎ها بپردازیم و اینکه نهاد ناظر (بيمه مركزی) که خود را هم ناظر و هم حامی صنعت بیمه می‌داند، چه کارهای در این زمینه انجام داده است و تفسيرهای که از انتشار این لیست آن هم در بهمن ماه بر می‌آید چیست؟

طبق قانون آیین‌نامه مربوط به بیمه، بیمه‌مرکزی باید هر 2 سال یکبار این آیین‌نامه و ضرایب مربوط به آن را اصلاح و به موسسات بیمه ابلاغ نماید. آیین‌نامه شماره 69 در مورخ 91/11/26 توسط شورای عالی بیمه تصویب شده است ولی می‎بایست بدانید تاکنون هیچگونه اصلاحی در ضرایب آن نه تنها صورت نگرفته است، بلکه هیچ موردی هم به شرکت‌های بیمه در این خصوص ابلاغ نشده است. 

این موضوع زمانی پررنگ و پراهمیت می‌شود که می‌دانیم قانون بیمه شخص ثالث به طور کلی تغییر کرده است و بیمه شخص ثالث با عدد 161 درصد، جزو بالاترین درصدها در ضریب ریسک جداول محاسبه توانگری است. با توجه به تغییر وسیعی که در قوانین بیمه شخص ثالث رخ داده، آیا نباید این ضریب تاثیرگذار که ممکن است سرنوشت عدد توانگری مالی یک شرکت را تعیین کند، تغییر نماید؟

با ادامه این روند و عدم اصلاح آیین‌نامه، شرکت‌های بیمه با افزایش پرتفو (مجموعه‌ای از اوراق بهادار) باز هم ناتوان‌تر خواهند شد و جایگاه پایین‌تری را در جدول به دست خواهند آورد. هرچند که موضوع ذخایر مازاد آیین‌نامه 58 و استاندارد 28 در محاسبه توانگری مالی شرکت‌ها هنوز تعیین تکلیف نشده است اما، تعیین تکلیف همین موضوع می‌‌تواند تغییرات عمده‌ای را در جدول توانگری مالی ایجاد نماید.

این موضوعات و موارد مشابه، این سوال را در ذهن ایجاد می‌کند که چرا بیمه‌مرکزی اینگونه با عجله اصرار به انتشار جدولی دارد که خودش هم بر کامل نبودن آن واقف است! و به خوبی می‌داند که این جدول نشان‌دهنده واقعی توانگری مالی شرکت‌ها نیست؛ آن‌هم در زمانی که موعد «تمدید قراردادهای بزرگ» بیمه‌ای است و این جدول ناقص می‌تواند بر روی تصمیم‌گیری بیمه‌گذاران بزرگ، بسیار تاثیرگذار باشد. زيرا آنها با اطمینان به این جدول، شرکت بیمه‌گر خود را انتخاب می‎كنند و بعد از آن ممكن است تا دچار مشکلات عدیده‌ای شوند.

ذکر این نکته قابل توجه است که تعجیل در انتشار لیست نهایی نشده که باید چند ماه قبل منتشر می‌شد، براساس سال مالی 95 است، چيست؟ از سوی دیگر هرچقدر علت تاخیر انتشار این لیست را برگردن برخی از شرکت‌های بیمه‌ای به علت تاخیر در برگزار شدن مجامع و ارائه دیر موقع مستندات و مانند آن‌ها بیندازیم، باز هم نقش بیمه‌مرکزی در اینجا بسیار خودنمایی می‌کند و به نظر می‌رسد بیمه مرکزی بدون توجه به تبعات بعدی، این لیست را ناقص و با سه ماه تاخیر منتشر کرده است تا به نوعی فقط رفع تکلیف کند.

رویداد۲۴ بنا دارد با ارائه گزارشات فنی و تخصصی، نحوه نظارت بیمه مرکزی به شرکت‎های بیمه‎ای را مورد واکاوی قرار دهد و با بررسی عملکرد این نهاد ناظر بر شرکت‎های بیمه‎ای، میزان تاثیرگذاری این مجموعه در جلوگیری از تخلفات عدیده و گسترده در شرکت های بیمه را بررسی کند.